امام زاده های بروجرد

((امام زاده جعفر))

بقعه امامزاده جعفر یکی از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی شهر بروجرد با 227 هزار و 547 نفر جمعیت و 59 هزار و 388 خانوار است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه لرستان، کتیبه‌های موجود در این بنا، فرد مدفون را جعفر، فرزند موسی کاظم هفتمین امام 

شیعیان می‌دانند اما در برخی کتاب‎ها و منابع تاریخی، جعفر با پنج واسطه، فرزند سجاد چهارمین امام شیعیان ذکر شده است.

بنا بر این گزارش بنای آرامگاه امامزاده جعفر بروجرد از بناهای جالب توجه معماری اسلامی در لرستان و غرب ایران است که نمونه دیگر آن آرامگاه دانیال 

نبی در شوش دانیال است.

ساختمان اصلی معروف به بقعه امامزاده جعفر از آثار دوران سلجوقی است که ساختمان بنا، گنبدی مخروطی شکل بر بالای ضریح دارد.

گنبد هرمی شکل این آرامگاه با بیش از هزار سال قدمت، در دوره سلجوقیان ساخته شده است و از نمونه‌های معماری سلجوقی به حساب می‌آید.

این گنبد منحصربه‌فرد، به‎صورت مخروطی بلند و پلکانی با ۱۸ پله ساخته شده است .نمونه اینگونه گنبدها، در غرب ایران کمتر دیده می‎شود.

آیت‎ الله سید محسن شریعتمدار، فقیه و امام جماعت مسجد جامع بروجرد در داخل امامزاده جعفر، زاویه بالا سر مدفون است.

((امام زاده قاسم))

مقبره امامزاده قاسم بروجرد مربوط به دو ‏شهيد محمد و حسن از فرزندان شاه چراغ است كه از گذشته تا به حال به مقبره امامزاده قاسم (ع) معروف شده 

و اين مقبره در حال حاضر در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسيده و دارای قدمتی طولانی است.‏

چند سال قبل يكی از خيران كه در صدد تعمير بنای مقبره برمی‌آيد، پس از حفر در ورودی، سنگ كوچكی ‏ظاهر می‌شود كه اكنون بر بالای در ورودی نصب 

شده و بر روی آن به خط عربی نوشته شده است «هذا المرقدان ‏شريفان، شهيدان المظلوم محمد بن احمد و اخيه حسن بن موسی بن جعفر (ص) سنه عشرون و بعد 

المائه فی ذالحجه ‏الحرام» كه از اين نوشته معلوم می‌شود كه اين مقبره حسن و محمد، فرزندان شاه چراغ، فرزند بلاواسطه حضرت ‏موسی بن جعفر (ع) است.‏

اين امامزاده تا كنون به صورت تك‌نگاری مورد بررسی قرار نگرفته، ولی در سال‌های اخير محققانی چون «حسين فرين»‏، «مولانا بروجردی» و «حميد 

ايزدپناه» فقط به اين بنا و موقعيت آن اشاره كرده‌اند.

بنای امامزاده قاسم بروجرد دارای گنبد و پوش است و بدنه بنا از دو قسمت بدنه قديمی و الحاقی جديد تشكيل شده ‏است.‏

بنای قديمی از دو قسمت اتاق ورودی و اتاق مقبره تشكيل شده است و قسمت الحاقی نيز از يك اتاق تشكيل شده كه ‏قسمت غربی اتاق را احاطه كرده و 

در وسط اتاق مقبره قبری وجود دارد كه با ضريح پوشيده شده است.

بانی این بقعه متبرک حضرت سید احمد المدنی ملقب به میر نظام الدین و سبب انتساب نام امام زاده قاسم تدفین دو امام زاده بزرگوار زید و قاسم طالب 

ثراه در آن می باشد.

((شاهزاده ابوالحسن))

بنای حرم شاهزاده ابوالحسن یا محمد ابن حمزه ابن حسن المکفوف ابن احسین الافطس ابن الامام علی بن الحسین زین‌العابدین ابن الحسین ابن‌علی 

ابن ابی‌طالب(ع) در خیابان صفای بروجرد واقع شده است.بقعه شاهزاده ابوالحسن تنها مورد توصیف کلی واقع شده و در بعضی منابع هم درحد معرفی به آن 

اشاره شده است و حمید ایزدپناه این بنا را معرفی و توصیف کرده و از طرفی در فهرست بناهای تاریخی و دایرةالمعارف ایران نیز از این بنا نام برده شده است.

بقعه شاهزاده ابوالحسن به شکل مستطیل ساخته شده و دارای گنبد نیم‌کره و خوابیده است و در ورودی بنا در ضلع شرقی و در وسط ضلع شمالی و جنوبی 

بنا پلکانی قرار دارد که به بیرون منتهی می‌شود، بنای مورد بحث از سه قسمت حیاط، رواق‌ها و اتاق مقبره تشکیل شده است و گنبد بنا در قسمت شمالی 

بدنه و روی اتاق مقبره قرار دارد و به فاصله 24 سانتیمتر از کف پشت بام روی بدنه گنبد دریچه‌های کوری به ابعاد 20 در 20 قرار دارد.

هر چند گنبد بیرونی بنا از نوع هشت ضلعی است، اما نمای آن بر اثر مرور زمان به شکل مخروطی درآمده و در غرب اتاق مقبره یک رواق به طول 17 متر 

قرار گرفته است که به رواق‌های شمالی و جنوبی این بنا راه دارد.

این رواق متشکل از سه اتاق گنبددار است که در هریک، تدفین‌های شخصیتی صورت گرفته، پوشش سقف بنا مانند سایر رواق‌ها از نوع طاق و تویزه است 

و در وسط این رواق دو سنگ قبر به چشم می‌خورد که یکی از آن‎ها متعلق به سرلشگر طهماسبی بوده و قبر دیگر نیز به شیخ محمدرضا دزفولی تعلق دارد.

بر سر در ورودی اصلی این بنا تزئینات کاشی بانقوش گل و بوته و خطوط قرآنی همراه با کاشی‌هایی با طرح پیچک دیده می‌شود و سقف ایوان ورودی و 

گنبد خانه و بدنه دیوار آن‌ها توسط سازمان اوقاف و امور خیریه آینه‌کاری شده و بدنه دیوار ایوان‌های اطراف گنبد خانه تا ارتفاع دو متری سنگ‌کاری شده و 

ارتفاع گنبد نسبتاً کوتاه است.

پوشش نمای بیرونی گنبد اندود کاهگل بوده که اخیراً ایزوگام شده و پاره‌ای مرمت‌های اشتباه باعث خسارت به بنا شده، از جمله سنگ‌کاری که موجب 

محبوس کردن نم و رطوبت در پی و بدنه دیوار آجری شده است.

بنابر گزارشات مولانا بروجردی، شجره‌نامه این امامزاده را به نقل از کتاب مشاهدةالعتره با چهار واسطه به حضرت زین‌العابدین(ع) منسوب می‎داند.

روی این قبر، سنگی از مرمر سفید به اندازهٔ ۳۳×۸۶ سانتی‌متر قرار دارد که در وسط آن نام صاحب قبر نوشته شده است. همچنین درخصوص ساخت بنا، ‌ 

آن را به حموله - وزیر سلسلهٔ قره‌قویونلو – نسبت می‎دهند.