*******************
صنايع دستي بروجرد
صنايع دستي بروجرد از تنوع زيادي برخوردارند. عمده محصولات سنتي و صنايع دستي بروجرد عبارتند از:
ورشو کاري و قلمزني ورشو.
بروجرد مرکز اصلي توليد محصولات هنري و وسايل خانه از جنس ورشو و برنج است. ورشو سازي در بروجرد قدمتي ديرينه دارد و بروجرديها اين صنعت را از روسها آموخته اند. سماورهاي بروجرد بسيار هنرمندانه اند و گسترش صنعت ورشو در بروجرد بيشتر به خاطر ساخت همين سماورهاي نفيس بوده است. قلمزني ورشو، هنري بسيار زيباست که طي آن هنرمندان نقوش و نوشته هاي بسيار اصيل و هنرمندانه اي را با زحمت بسيار بر روي سيني هاي برنجي و ورشو حکاکي مي کنند. به هرحال نام بروجرد با سماور، ورشوکاري و قلمزني ورشو عجين شده و محصولات هنري بروجرد علاوه بر ايران در کشورهاي غربي نيز مشتري فراوان دارند.
جاجيم.
جاجيم در بروجرد با نام ماشته شناخته مي شود. کارگاههاي ماشته بافي سنتي فراواني در سطح شهر، با استفاده از پشم و رنگهاي طبيعي اقدام به بافت جاجيم مي کنند. مشتريان اصلي جاجيم را بيشتر عشاير کوچرو لر و بختياري لرستان و استانهاي همجوار تشکيل مي دهند که در فصولي از سال براي خريدهاي کلي به شهر بروجرد مي آيند. از جاجيم بعنوان زير انداز يا رختخواب پيچ استفاده مي شود و عروسهاي ايلات لر حتما آن را در جهيزيه خود مي گنجانند. جاجيم بروجرد داراي نقشهاي هندسي مربع و مستطيلي است و رنگهاي قرمز، مشکي و سفيد در آن بيشتر به چشم مي آيد.
فرش بروجرد.
فرشهاي بروجرد عمدتا يک تا دو ذرعي هستند که بسيار مستحکم اند. طرحهاي فرش بروجرد با فرش لري اندکي متفاوت است و بيشتر به فرشهاي نهاوند، ملاير و همدان مي ماند. فرش بروجرد تماما با پشم محلي و رنگ طبيعي بافته مي شود و مرغوبيت زيادي دارد. شهر بروجرد مرکز تجارت محلي، کشوري و بين المللي فرش است.
گليم.
گليم هاي بروجرد نيز همسان با فرشهاي آن از زيبايي خاصي برخوردارند و مي توانند زينت بخش اتاق يا محل کار شما باشند. در بروجرد گليم را زيلو هم مي گويند اما زيلو منحصر به گليم نيست و مي تواند هر زيرانداز ديگري را هم شامل شود. شايد اصل کلمه زير رو بوده به معني زيرانداز.
پارچه قلمكار .
قلمكاري پارچه يا چيت سازي از صنايع بسيار قديمي در ايران است که در برخي شهرهاي ايران بويژه اصفهان و بروجرد قدمت فراوان دارد. در واقع قلمکاري پارچه نوعي چاپ سنتي به شمار مي رود. قلمکاري از قرن چهارم هجري در ايران رواج يافته است. در اوايل قرن 5 هجري در اصفهان، شيراز، بروجرد، همدان، رشت، كاشان، نخجوان، يزد، سمنان، گناباد، نجف آباد و بسياري شهرهاي ديگر، پارچه هاي قلمكار توليد مي شد و در اين ميان از نظر مرغوبيت پارچه و زيبايي نقش، قلمكارهاي بروجرد اهميت بسياري داشتند. قلمكاري امروز را بازمانده هنري است كه در قرن دوازدهم هجري، همزمان با حكومت صفويان بر ايران به تكامل رسيد و تا پايان قرن 11 و بعد از آن يكي از درخشان ترين هنرهاي تزئيني ايران به شمار مي رفت. مردم از اين پارچه ها براي انواع پوشاك، پرده، سفره، سجاده، رويه لحاف، بقچه و ... استفاده مي كردند و اين موارد هنوز هم ادامه دارد. كتيبه هاي سياه رنگ مزين به آيات قرآن، اشعار فارسي و عربي در مدح امام حسين بويژه ترجيع بند محتشم كاشاني نمونه اي از اين هنر است. رنگ هاي مورد استفاده توسط هنرمندان اين رشته گياهي است.
محصولات نمدي.
نمدمالي از حرفه هاي سنتي بروجرد است و محصولات توليدي بيشتر شامل انواع کلاه نمدي، شولاي چوپاني و زير انداز نمدي مي شود. کلاهها و زيراندازهاي نمدين از زيبايي فراواني برخوردارند و امروزه نيز توسط روستائيان و عشاير لر و بختياري مورد استفاده قرار مي گيرند.
گيوه بافي.
گيوه هاي مختلف از جمله گيوه آجيده، گيوه خرم آبادي، گيوه کرمانشاهي، گيوه ساده (جوراب) در بروجرد با کيفيت بالايي تهيه مي شوند. بخشي از بازار بروجرد با عنوان بازار جوراب بافها به همين کار اختصاص داشته و دارد.
منبت کاري و محصولات چوبي.
آثار زيباي منبت کاري در بروجرد توليد مي شود که از فروشگاههاي مختلف مي توان آنها را تهيه کرد. خراطي و تراش چوب و بويژه قليان هاي چوبي بروجرد که با چوب گردو ساخته مي شوند و با زيرقليانهاي شيشه اي با نقش شاهان قاجار و با آتشگاههاي سراميک زيبا همراهند مي توانند سوغاتي خوب و ارزاني براي شما باشند.
ديگر محصولات و صنايع دستي بروجرد شامل ديزيهاي گلي، جارو، ظروف مسي ... مي باشد.
سوغاتي هاي خوراکي بروجرد
يکي از دلپذيرترين خاطره هاي مسافران بروجرد، غذاهاي محلي، شيريني ها و فراورده هاي با کيفيت و ارزان کشاورزي آن مي باشد. محصولات کشاورزي، باغي و لبنيات بروجرد از کيفيت و تنوع بالايي برخوردارند و بروجردي ها، آشها و غذاهاي دلپذيري با آنها درست مي کنند. در زير به برخي از اين مواد غذايي و خوراکي اشاره مي شود.
نان گوشه اي.
نان لواش محلي بسيار خوشمزه و با کيفيتي است که توسط روستائيان جنوب بروجرد پخته مي شود. اين نان فاقد هرگونه دور ريز است و معمولا در دسته هاي ده تايي (يک سَي) عرضه مي شود. نان گوشه اي بروجرد را مي توانيد از برخي فروشگاههاي مواد غذايي يا مستقيما از دستفروشان ميدان رازان تهيه کنيد.
کلوچه روغني.
نوعي کلوچه بسيار خوشمزه در بروجرد توليد مي شود که در آن از روغن حيواني، زعفران، خلال پسته و بادام استفاده مي شود. شيريني فروشي هاي شهر و برخي کارگاه هاي نان شيريني پزي، محل تهيه اين کلوچه است.
حلواجات.
طيف وسيعي از حلواهاي مختلف در بروجرد توليد مي شود که از ترکيب آنها با شيره و فرآورده هاي انگور، شيريني ها و حلواهاي گوناگون و خوشمزه اي به دست مي آيد. فروشگاهها و کارگاههاي ارده پزي بروجرد بهترين مکان براي خريدن اين محصولات است. ارده شيره، حلوا شکري، حلوا ارده، حلوا مغزي ... نمونه اي از اين گروه است.
مرباجات و شيريني ها.
مرباهاي مرغوبي در بروجرد تهيه مي شود که بويژه مرباهاي کارگاه شِکري از مرغوبيت زيادي برخورداند. مرباي بالنگ بروجرد را حتما امتحان کنيد. آب نبات و نبات و نقل بيدمشک هم در بروجرد
شيره.
شيره بروجرد و ملاير از کيفيت بالايي برخوردار است و اين منطقه به علت دارا بودن تاکستانهاي فراوان، مرکز توليد انواع شيره انگور و محصولات فرعي آن است. شيريني هاي باسلق و راحت الحلقوم نيز از بروجرد و ملاير قابل تهيه است.
محصولات لبني.
وجود کوهستانها و مراتع سرسبز باعث شده تا فراورده هاي شيري بروجرد از کيفيت بسيار بالايي برخوردار باشند. دوغ، ماست، کشک، خامه، سرشير و ديگر لبنيات بروجرد از کيفيت بسيار مطلوبي برخوردار است. اگر به بروجرد مي آييد کباب بروجرد را با دوغ بروجرد و نان سنگک حتما امتحان نمائيد. عسل کوهستانهاي بروجرد از بهترين عسلهاي ايران است. بستني سنتي بروجرد طعمي فراموش نشدني دارد.
محصولات کشاورزي و باغي.
سيب، به، آلو، زردآلو، گيلاس، گردو، بادام و انگور مهمترين ميوه هاي باغهاي بروجرد هستند که در اين ميان سيب زرد و انگور بروجرد بسيار مرغوبند. دانه هاي مختلف نظير نخود، باقلا و لوبيا و محصولات جاليزي چون گوجه، کدو، سبزيجات و شلغم در بروجرد به وفور کشت مي شوند و عموما در فصل تابستان با قيمت ارزان قابل تهيه هستند.
خشکبار.
خشکبار و تنقلات بروجرد از کيفيت بالايي برخوردار است و کارگاههاي متعدد نخود بريز (نخود بريج) و تهيه خشکبار در اين شهر فعال هستند. آجيل چهار تخمه براي تعطيلات عيد، تخمه آفتابگردان و مغز گردو و بادام از تنقلات پرطرفدار به حساب مي آيند.